‘Çocuklar ve Topluluklar için Felsefe’ anlamına gelen P4C, düşünme, sorgulama ve akıl yürütme becerilerini geliştirmeye yarayan bir pedagoji yöntemi. Çocuklar için felsefe pedagojisinin kurucusu Matthew Lipman, P4C metodunun amacını şöyle açıklıyor: “Çocukları filozoflara veya karar vericilere çevirmek değildir. Onların daha düşünceli, yansıtıcı, anlayışlı ve akılcı bireyler olmalarına yardımcı olmaktır.” Dr Thomas Jackson da, çocuklarla felsefe uygulamalarının okul öncesi dönemden itibaren düzenli olarak ders yapılmasını önerir.
Bu eğitim modeli, 2007 yılında UNESCO tarafından da onaylanır. 1990’lı yıllarda Alman felsefeci ve eğitmen Karin Murris, Lipman ile çalışmaya başlar. Murris yaptığı çalışmaların sonucunda, felsefenin okul öncesi çocuklar için uygulanabilir hale gelmesini sağlar.

P4C YÖNTEMİ NEDİR?
P4C yönteminde soruşturan bir topluluk (Community of Inquiry) oluşturulur. P4C uygulamaları uzman bir eğitmen tarafından yapılır. Eğitmen bu uygulamalara rehberlik eden bir kolaylaştırıcı rolündedir. Çocuklar soruşturma esnasında, sorular üzerinden düşüncelerini ifade etmeye ve birbirlerini dinlemeye yönlendirilir. Örneğin; uyaran adı altında bir öykü, şiir, animasyondan bir kesit ya da bir sanat eserinden yola çıkarak; güzellik, adalet, sevgi, doğruluk vb gibi felsefi kavramlar bir yetişkin rehberliğinde tartışılır. Felsefi arka planı olan bu uyaran etrafında sorulan sorular, topluluğu düşünmeye sevk eder.

ÇOCUKLAR İÇİN FELSEFE NEDEN ÖNEMLİ?
Mantıksal akıl yürütme yapabilmeyi sağlar
Doğuştan var olan merak duygusunu canlı tutar
Kavramları sorgulayarak anlamaya yardımcı olur
Pasif dinleyici olmak yerine aktif bir şekilde düşünen topluluğun bir parçası olurlar

Bu eğitim ortamında bilgi çocuklara (topluluklara) doğrudan otorite tarafından aktarılmaz. Çocukların kendilerini özgürce ifade edebileceği bir ortam sağlanır. Kolaylaştırıcının rehberliğinde çocuk; sorgulamaya, dinlemeye ve fikir yürütmeye teşvik edilir.
Özgür ve özenli bir ortamda çocuklar diğer bakış açılarını nasıl dinleyebileceklerini öğrenirler. Bu sayede farklı görüş ya da fikirler karşısında saygılı bir biçimde eleştirel cevaplar vermeyi deneyimlemiş olurlar.

KAZANIMLARI NELERDİR?
P4C uygulamasının 4C’sinin açılımı:
*Eleştirel (critical)
*Yaratıcı (creative)
*Özenli (caring)
*İşbirliğine dayalı (collaborative) düşünmeyi amaçlayan kavramlardan oluşur.

Akıl yürütme, varsayımsal düşünme, soyutlama becerilerini geliştirir.
İletişimi destekler, tartışma kültürü kazandırır.
Çözüm üretme yöntemlerini geliştirir
Başkalarını saygıyla dinleme, kendilerini ifade etme becerilerine katkı sağlar.
Küçük yaşta eleştirel düşünce alışkanlığı oluşturur.
Soruşturan birey, ezberci olmayan sorgulayan sistemin bir parçası haline gelir.
Yapılan çalışmalar, P4C‘yi düzenli ve sürekli uygulayan gruplarda, soruşturan bireylerin konsantrasyon, sabır, empati kurma, kendine güven, öz saygı ve farkındalıklarının geliştiğini gösterir.